Қазақстан Республикасының Премьер-министрі Олжас Бектеновтың төрағалығымен өткен Үкімет отырысында мемлекеттік қызметтердің дамуы мен цифрландыру мәселелері қаралды.

Мемлекеттік қызметтердің электрондық форматқа көшуі

Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев баяндама жасап, ЦОН-дардың жұмысы мен халыққа қызмет көрсету тәртібі туралы "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы" АҚ басқарма төрағасы Арман Кенжегалиев, "электрондық үкімет" аясында әлеуметтік маңызы бар жобаларды жүзеге асыру барысы туралы BTS Digital бас директоры Нұртай Әбілғалиев, банктік жүйеде мемлекеттік қызметтерді ұсыну тәртібі туралы Kaspi.kz басқарма төрағасы Михаил Ломтадзе және Freedom Holding Corp. бас атқарушы директоры Тимур Турлов баяндама жасады.

Мемлекеттік қызметтер саны және олардың электрондық форматы

Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің мәліметінше, қазіргі таңда Қазақстанда 1382 мемлекеттік қызмет көрсетіледі, олардың 1265-і (91,5%) электрондық форматта ұсынылады, ал 117 қызмет қағаз түрінде көрсетіледі.

Цифрландырудағы жетістіктер мен болашақ жоспарлар

Премьер-министр Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2020 жылдан бастап мемлекеттік қызметтерді оңайлату және бюрократиядан арылту, "электрондық үкімет" жүйесін құру бағытында белсенді жұмыс жүргізіліп жатқанын атап өтті. Онлайн сервистердің қолжетімділігі мен ыңғайлылығын арттыруға ерекше назар аударылуда. Осы жұмыстың нәтижесінде Қазақстан цифрлық мемлекеттік қызметтер көрсету бойынша әлемдегі ТОП-10 елдің қатарына енді.

Мысалы, проактивті формат жаңа туған нәрестеге ЖСН-ді автоматты түрде тағайындауды, туу туралы куәлікті SMS арқылы рәсімдеуді және жәрдемақыларды автоматты түрде есептеуді көздейді. Сонымен қатар, банктермен өзара іс-қимылдың оң нәтижелері атап өтілді.

"Жалпы, мемлекеттік қызметтердегі бизнес-процестерді оңтайландыруға баса назар аудару қажет, сонда пайдаланушылар қажетті қызметтерді барынша "екі басқаннан" ала алады. Сонымен қатар, Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, жасанды интеллектті белсенді түрде енгізу қажет. Бірінші кезекте, "электрондық үкімет" платформасында. Оны қолдану мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінің үздіксіз жұмысын қамтамасыз етеді және халықтың қызметтерге қолжетімділігін жеңілдетеді", – деп атап өтті Олжас Бектенов.

Цифрлық қауіпсіздік және деректерді қорғау

Премьер-министр "электрондық үкіметтің" үздіксіз жұмыс істеуінің маңыздылығын атап өтті, сондықтан серверлік жабдықтар мен бағдарламалық қамтамасыз етуді жетілдіру бойынша қосымша шаралар қабылдауды тапсырды. Сонымен қатар, онлайн қызметтерді кеңейту үшін жоғары жылдамдықты интернетті ел бойынша кеңінен енгізу қажет, бұл барлық азаматтарға олардың тұрғылықты жеріне қарамастан цифрлық сервистерге толық қол жеткізуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, мемлекеттік бюджетті оңтайландыру, оның ішінде мүмкіндігінше көп мемлекеттік қызметтерді онлайн форматқа көшіру қажеттілігі айтылды.

Дербес деректердің қауіпсіздігіне ерекше назар аудару қажет. Қазіргі таңда мемлекеттік қызметтер көрсету процесінде орталықтандырылған мониторингтің болмауына байланысты деректердің таралу қаупі артып, интернет-алаяқтық жағдайлары жиілеп келеді. Осыған байланысты, Олжас Бектенов мемлекеттік органдарға осы жылдың соңына дейін барлық ақпараттық жүйелерді дербес деректерге қол жеткізуді бақылау сервисіне қосуды тапсырды. Сондай-ақ, цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігіне тиісті мемлекеттік органдармен бірлесе отырып, дербес деректермен жұмыс істейтін мамандардың жауапкершілігін арттыру бойынша тұрақты жұмыс жүргізуді міндеттеді. Бұл саладағы заң бұзушылықтар үшін жазаны қатаңдату қажеттілігі де атап өтілді.

Үкімет отырысының қорытындылары бойынша тапсырмалар

Премьер-министр Үкіметке мынадай нақты тапсырмалар берді:

• жыл соңына дейін "электрондық үкімет" порталын жасанды интеллект элементтерін енгізе отырып жаңғырту;

• шалғайдағы елді мекендерді интернетпен қамтамасыз ету жобаларын уақтылы жүзеге асыру, сондай-ақ ауылдық пошта бөлімшелерінде мемлекеттік қызмет көрсету мәселелерін қаржыландыруды шешу;

• халыққа қызмет көрсету орталықтарында көрсетілетін ең сұранысқа ие қызметтерді жыл соңына дейін электрондық форматқа көшіру;

• халыққа жаңа электрондық қызметтер, оларды пайдалану және алу ережелері, жеке деректердің қауіпсіздігіне қатысты қарапайым шараларды сақтау туралы тұрақты түрде түсіндіру жұмыстарын жүргізу.