Қазақстанда алаяқтар рәсімдеген несиелерді есептен шығару ұсынылды. Мәжіліс депутаты Мурат Әбенов бұл мәселеге қатысты өз пікірін білдіріп, кез келген банктік операция мен келісімшарт тек адамның өз қолымен мақұлданып, қол қойылуы керектігін айтты. Қазіргі уақытта банктер өз клиенттеріне биометриялық сәйкестендірусіз және олардың рұқсатынсыз электронды цифрлық қолтаңбаны (ЭЦП) шығаруға құқылы. Әбенов бұл әрекетті заңсыз деп есептеп, әрбір алаяқтық жағдайы тексерілуі керек екендігін, егер ЭЦП заңсыз берілген болса, қарызды сот шешімінсіз есептен шығару керек екенін мәлімдеді. "Қала тұрғындары ақпараттық жүйелердің кемшіліктері үшін жауапты болмауы тиіс", – деді депутат.

Сонымен қатар, мажилисмен алаяқтар мобильді банктік қосымшаларға қашықтан қол жеткізе алатындығына алаңдаушылық білдірді. Қазіргі уақытта көптеген азаматтар банктерге ЭЦП қолдануға рұқсат бермеген, бірақ оларға қол жетімділік берілген. Осыған орай, Әбенов барлық мобильді қосымшаларды бұзудан қорғау үшін жедел тексеру жүргізуді және банктердің олардың қауіпсіздігіне жауапкершілігін күшейтуді ұсынды. Сонымен бірге, ол алаяқтар рәсімдеген несиелерді есептен шығару туралы ұсыныс білдірді.

Әбенов телефон нөмірлерін заңсыз алмастыру фактілеріне де алаңдаушылық білдірді. Алаяқтар жаңа SIM карталарын пайдаланып, азаматтар атынан несие рәсімдеуде. Осы мәселелерді шешу үшін депутат eGov порталында тіркеусіз несие беруді тоқтатуды және алаяқтық нөмірлермен рәсімделген келісімшарттарды жарамсыз деп тануды ұсынды. Сондай-ақ, Әбенов бір адамға берілетін SIM карталарының санын шектеуді ұсынды.

Әбенов тағы да ИИН (жеке идентификациялық нөмірлер) беру процесін қатаң бақылауға алуды және банктердің сәйкестендіру ережелерін бұзғаны үшін оларға жауапкершілікті күшейтуді талап етті. Оның айтуынша, Қазақстанға келмеген адамдарға ИИН берудің қашықтықтан рәсімделуі алаяқтардың шот ашуына әкелді. Осыған орай, депутат посольствалар мен консулдықтарда ИИН беру процесін қайта қарауды және бақылауды күшейтуді ұсынды.

Әбенов, сондай-ақ, дропперлік әрекеттерге қатысты қылмыстық жауапкершілікті күшейту қажеттігін атап өтті, оны қылмысқа қатысу ретінде қарастыру керек. Алайда, депутаттың айтуынша, мемлекеттік органдар әзірге тек айыппұлмен шектеліп отыр, бұл шаралар жеткіліксіз деп есептейді.